Yedisinden yetmişine herkesin ister istemez sürekli olarak bir şekilde maruz kaldığı bir mecra var: Medya. Kitlelere iletişim kurabilme olanağı veren medya artık her yerde; telefonumuzda, bilgisayarımızda, televizyonumuzda… Kısaca hayatımızı devam ettirirken kullanmak zorunda olduğumuz her alanda ve araçta. Hayatımızın büyük bir alanını kapsayan ve muhakkak muhatap olmak zorunda kaldığımız; bizi Afrika’nın en kıyıda köşede kalmış kabilelerine bile saniyeler içinde ulaştırılabilecek kadar olağanüstü bir güce sahip olan medya, gelişen teknolojiyle birlikte o kadar hızlı genişliyor ve yayılıyor ki doğru kaynaklardan ulaşılmadığı ve bu işin uzmanlarından yardım alınmadığı takdirde –özellikle işletmeler için- hızına yetişmek artık yavaş yavaş bir miktar imkânsız hale geliyor.

Peki, nedir bu medya dediğimiz şey? Ne için var ve bize faydaları neler?

Son zamanlarda herkes tarafından telaffuz edilen bir kavram olan medya; gazete, dergi, radyo, televizyon, internet gibi kitle iletişim araçlarının tümünü kapsayan iletişim araçlarının tümü olarak açıklanabilir. Bu bağlamda medya, kitle iletişiminde gerekli araçlarla bu hizmeti sunan yapının bizatihi kendisi olduğu gibi kitlesel iletişimlerin gerçekleştirildiği tek ortamdır da. Kendi içinde sosyal medya, dijital medya, ana akım (geleneksel) medya olarak bazı kollara ayrılmasıyla birlikte aslında hepsinin ortak amacı kitlelerin iletişimi ve etkileşimi için tek araç olabilmektir. (Medya çeşitlerine gelecek yazılarımızda değineceğiz.)

Elbette eyleme geçmiş her kavramda söz konusu olduğu gibi medyanın da hedef kitlesi olan toplumların ve toplulukların üzerinde olumlu ve olumsuz bazı etkileri olduğu gerçeği göz ardı edilemez bir husus. Bu etkileri mümkün olduğunca özetleyerek şu şekilde sıralayabiliriz:

Toplumu yönlendirerek kitlesel hareketleri yönetir ve bilgiyi bilinçlere sevk etmeyi sağlar. Şayet bilgi, kötü niyetli kimseler ve güvenilir kaynaklardan edinilirse gerçekleştirilen bilgi akışı, toplumsal huzuru bozma konusunda yeterince etkili olarak insanlar üzerinde olumsuz etkiler bırakabilir. Bu sebepten ötürü, yalnızca güvenilir medya kuruluşları tarafından sunulan bilgi ve içeriklere güvenmek kitlelerin yararına olacaktır.

Medya platformları, duygu ve düşünce paylaşımı için en erişilebilir ve uygun yerlerdir.

Sosyal paylaşımların odağındaki medya araçlarının sanal bir dünya yaratarak insanları realiteden koparabilme ve asosyal kitleler oluşmasına sebep olabilmesi gibi bir olasılığı olduğu sebebiyle olumsuz etkileri vardır.

Bilgiye ulaşmak için kolay seçenekler sunar fakat ulaşılan bilgi her zaman kaliteli ve güvenilir kaynaklardan alınmadığı için insanları yanıltabilir.

Toplumun öz değerleri ve kültürünün nesillere aktarılması için önemli araçlardır. Bu özelliği ile toplumsallaşmayı kolaylaştırır fakat aynı zamanda farklı kültürlerle etkileşim halinde olmamızı kolaylaştırarak ve toplumu farklılıklara özendirerek kendi öz kültüründen de koparabilir. Kültür paylaşımı faydalı bir eylem gibi görünse de medya araçları yüzünden uzun vadede yerel kültürler yok olarak yeni ve manevi olarak hiçbir değeri olmayan yapay bir kültür tüm dünyaya yayılabilir.

Kişiler, medya platformlarında gördükleri yine medya sayesinde ünlenmiş popüler kişilerin olumlu davranışları karşısında onları kendilerine örnek alabilirler lakin aynı durum olumsuz davranışlar için de söz konusu olabilir.

Tüm bu bilgilerin ışığında bir son söz söylemek gerekirse medya, doğru kullanılırsa asırların icadı sayılabilecek düzeyde büyük bir buluşken; yanlış kullanıldığında bireyleri, kitleleri ve hatta birbirinden farklı topluluklardan oluşmuş toplumları bile yerle bir edebilecek kadar tehlikeli bir silahtır. Ve bu silah barutla değil, ancak medyadaki kan emiciler tarafından kandırılmış bir toplumun cahilliğiyle ateşlenir. Bu yüzden, medyaya karşı bilinçli olmak her bireyin sorumluluğudur. Ve medya kuruluşları ise işlerini ahlaki kurallar çerçevesinde insanların yararını gözeterek yapmakla yükümlüdürler.

Social media